Ung thư da thực sự là 1 căn bệnh khá đáng sợ mặc dù nhìn chung là có thể chữa được nếu chẩn đoán và điều trị sớm, nhưng tuyệt nhiên không thể vì thế mà lơ là với việc bảo vệ da cũng như thực hiện các biện pháp ngăn ngừa ung thư da vì ung thư da chậm phát hiện có thể gây ra nhiều biến dạng, thậm chí dẫn đến tử vong.
Ung thư da thực sự là 1 căn bệnh khá đáng sợ mặc dù nhìn chung là có thể chữa được nếu chẩn đoán và điều trị sớm, nhưng tuyệt nhiên không thể vì thế mà lơ là với việc bảo vệ da cũng như thực hiện các biện pháp ngăn ngừa ung thư da vì ung thư da chậm phát hiện có thể gây ra nhiều biến dạng, thậm chí dẫn đến tử vong.
Khái niệm về ung thư da được định nghĩa đơn giản như sau: đó là 1 sự tăng trưởng không kiểm soát của các tế bào da bình thường, hay xuất hiện khi DNA của tế bào da gặp phải những tổn thương không thể chữa được thường do tia cực tím từ ánh nắng mặt trời hay các máy tắm nắng làm nâu da gây ra, cũng có thể do ảnh hưởng di truyền, khiến tế bào da nhân lên nhanh chóng và từ đó hình thành khối u ác tính.
Có thể thấy các nước châu Âu, châu Mỹ, Úc... là những nơi có tỷ lệ ung thư da rất cao vì thói quen và sở thích tắm nắng, làm tan da của mọi người. Đặc biệt ở Úc, khi tầng ozone có nhiều vết thủng còn tạo điều kiện cho tia UVC cực hại xuyên qua, làm tăng tỷ lệ ung thư da của người dân tại đây.
Mỗi năm tại Mỹ cũng có khoảng 5 triệu người phải điều trị ung thư da. Điều này có nghĩa là mỗi năm có rất nhiều trường hợp mắc phải ung thư da, 1 tỷ lệ rất cao so với các bệnh như ung thư vú, phổi, đại tràng, tuyến tiền liệt...
Tính trung bình, theo Moon tìm hiểu, cứ mỗi giờ sẽ có 1 người chết vì khối u ác tính.
Ung thư da có thể phát triển quanh năm, mặc dù mặt trời là 1 trong những nguyên nhân gây ung thư da, tuy nhiên đa số chúng ta thường chỉ tập trung bảo vệ da vào mùa hè mà quên rằng, nhất là các nước phương Tây, vào mùa đông, nếu da không được chống nắng tốt vẫn có thể làm tăng nguy cơ da tiếp xúc nhiều với bức xạ tia cực tím của mặt trời, kể cả lượng bức xạ phản chiếu ngược lại bởi tuyết.
Nếu nghi ngờ minh có thể đang mắc phải ung thư da, ban hãy nhanh chóng thực hiện 5 bước sau nhé!
Kiểm tra xem bạn có mắc nguy cơ ung thư da chỉ với 5 bước sau
1. Tham khảo ý kiến bác sĩ da liễu
Có thể bạn không quen nhưng nếu có điều kiện, bạn nên đến gặp bác sĩ da liễu khoảng 2 tháng rưỡi 1 lần, thực ra khoảng thời gian này vẫn quá lâu đủ để tạo nên các điều kiện để ung thư da hình thành. Đó là lí do vì sao chúng ta cũng nên tự tập kiểm tra làn da của mình 1 tháng 1 lần, mỗi lần chỉ cần tầm 10 phút, để nhận ra các dấu hiệu tổn thương mới hoặc những thay đổi trên da có thể là ung thư da hay tiền ung thư da, hãy thử hình thành thói quen này nhé. Cách kiểm tra như thế nào, Moon sẽ đề cập chi tiết hơn bên dưới.
Khi đi kiểm tra da với bác sĩ da liễu, hãy làm sạch sơn móng tay, chân vì bác sĩ cũng có thể nhìn vào 2 vị trí này để xem liệu ung thư da có hình thành hay không.
Trong giai đoạn trước khi đến gặp bác sĩ, nếu nhận thấy sự xuất hiện lạ thường của đốm nâu nào trên da, hãy ghi chú lại với Body Map mà Moon có đề cập ở mục cuối cùng nhé. Những thông tin ghi chép này sẽ rất có ích cho bác sĩ phán đoán.
Quá trình tự kiểm tra da tại nhà cũng không nên bỏ qua những vùng da như da giữa các ngón chân, da lòng bàn chân, da đầu... Bạn cũng nên yêu cầu bác sĩ tiến hành kiểm tra các nốt ruồi đáng ngờ nữa nhé.
2. Đừng tự đánh giá sự bất đối xứng, màu sắc, đường kính, biên giới của 1 nốt ruồi trên da
Với những vấn đề da thông thường, đôi khi bạn chỉ cần lên mạng tìm kiếm và gõ các dấu hiệu, triệu chứng mình đang gặp phải để tìm ra vấn đề của da.
Tuy nhiên khi nói đến ung thư da, mọi phán đoán đều chỉ có thể đạt khoảng 1/2 độ chính xác so với nhận đính chính thức từ bác sĩ da liễu. Nếu bạn tự chẩn đoán cho mình thì kết quả này càng có độ chính xác thấp hơn rất nhiều.
Chẩn đoán sai sẽ vô tình khiến bạn mất nhiều thời gian hơn cho việc điều trị, tốn kém hơn trong việc chữa trị tổn thương của ung thư da.
Do đó nếu cảm thấy có sự bất thường từ sự xuất hiện của 1 nốt ruồi nào đó, hãy đến tìm gặp bác sĩ da liễu nhé.
3. Tránh xa các thành phần dưỡng da khắc nghiệt
Retinol là 1 trong những thành phần điển hình được biết đến với khả năng đẩy nhanh quá trình tái tạo tế bào da, giúp loại bỏ da chết, cho làn da mịn màng, rạng rỡ hơn. Và hẳn ai trong số các bạn theo dõi các bài viết của Moon đều biết rằng, da cũng rạng rỡ và căng mướt hơn khi sử dụng các sản phẩm lột hóa học có chứa AHAs, đặc biệt là ở nồng độ từ 15% trở lên.
Hạn chế sử dụng những thành phần như retinol, AHAs, BHA...trong giai đoạn xác định ung thư da
Tuy nhiên ung thư da cũng là 1 hiện tượng gia tăng hình thành tế bào da 1 cách không kiểm soát, do đó nếu xác định khả năng mình đang bị ung thư da, Moon sẽ cố gắng tránh xa những thành phần hoạt chất dưới đây:
- Alpha hydroxy acid (glycolic, lactic, malic acid)
- Beta hydroxy acid (salicylic acid)
- Enzyme sửa chữa DNA
- Yếu tố tăng trưởng
- Microdermabrasion, sản phẩm tẩy da chết
- Retinoids
- Huyết thanh chống lão hóa của bất kỳ loại dưỡng chất nào sau đây: vitamin B, vitamin C...
Mặc dù không thành phần nào được chứng minh sẽ làm trầm trọng thêm bệnh ung thư da, tuy nhiên nếu các thành phần này làm tăng hoạt động của các tế bào hoạt động bình thường, liệu bạn có chắc rằng nếu vô tình làm tăng hoạt động của các tế bào hoạt động bất thường là tốt hay không? Vì vậy, nếu ung thư da, hãy hạn chế tối đa việc sử dụng những thành phần tưởng chừng luôn mang lại lợi ích này.
4. Thay đổi chế độ ăn uống
Hãy thử thay đổi chế độ ăn uống của bạn.
Da là cơ quan lớn nhất trên cơ thể. Nghiên cứu cho thấy rằng, việc ăn uống và sử dụng sản phẩm thoa ngoài có chứa những thành phần có lợi như vitamin C sẽ mang lại nhiều lợi ích hơn việc chỉ đơn thuần sử dụng 1 sản phẩm dưỡng da hay áp dụng chế độ ăn uống bất kỳ.
Mặc dù chưa có bằng chứng cho thấy chế độ dinh dưỡng sẽ giúp chữa bệnh ung thư, tuy nhiên 1 số loại thực phẩm nhất định vẫn được chứng minh có thể làm chậm quá trình phát triển của ung thư, chẳng hạn như các loại trái cây, rau, tỏi, nghệ...
5. Tự kiểm tra
Để thực hiện bước này, bạn hãy chuẩn bi 1 tấm gương dài, 1 đèn sáng, 2 chiếc ghế, 1 bản đồ cơ thể, 1 bút chì, 1 máy sấy.
Trước tiên hãy click vào link này để tải và in Body Map nhé. Với Map này, bạn có thể tự kiểm tra theo thời gian biểu để theo dõi bất kỳ đốm nâu nào mà bạn thấy trên cơ thể.
Trong lần kiểm tra đầu tiên , hãy vẽ lại tương ứng đốm nâu này (tàn nhang, nốt ruồi, vết chàm, vết sưng, đau, đóng vảy, vùng da bị bong tróc) lên Map, ghi chú thêm về màu sắc và ngày tháng.
Với những đợt kiểm tra tiếp đó, bạn hãy ghi chú lại những thay đổi về kích thước, màu sắc hay hình dạng của đốm nâu. Ghi chép lại những đốm nâu đã biến mất trong lần kiểm tra cuối cùng.
a. Kiểm tra khuôn mặt, đặc biệt là vùng mũi, môi, miệng và tai, cả mặt trước và mặt sau. Sử dụng 1 hoặc 2 gương để có thể nhìn rõ ràng.
b. Kiểm tra triệt để vùng da đầu bằng cách sử dụng 1 máy sấy, đứng trước gương, để lộ từng phần da đầu để tiến hành check. Bạn cũng có thể nhờ 1 người bạn hay 1 người trong gia đình giúp đỡ nếu cần.
c. Kiểm tra bàn tay, lòng bàn tay, vùng da giữa các ngón tay, móng tay, kiểm tra lên vùng cổ, mặt trước và sau của cẳng tay.
d. Kiểm tra vùng khuỷu tay, các mặt của cánh tay, đừng quên vùng dưới cánh tay.
e. Kiểm tra vùng cổ, ngực và thân mình.
f. Dùng gương để kiểm tra vùng da sau cổ, vai, lưng và mặt sau của 2 cánh tay
g. Vẫn sử dụng cả 2 gương để kiểm tra vùng dưới lưng, mông và bắp chân.
h. Ngồi xuống, chống mỗi chân lần lượt lên ghế còn lại. Sử dụng gương để kiểm tra bộ phận sinh dục. Kiểm tra mặt trước và mặt sau của cả 2 chân, từ đùi đến ống quyển, mắt cá chấn, mặt chân, lòng bàn chân, vùng da giữa các ngon chân và cả vùng gót chân hay móng chân.
Khi nào thì bạn cần kiểm tra?
Như Moon nói đó là tự kiểm tra đều đặn 1 lần 1 tháng. Vì ung thư da có đến 3 loại, chẳng hạn như ung thư tế bào đáy, ung thư biểu mô tế bào vảy và u hắc tố. Với mỗi người sẽ có những triệu chứng khác nhau, do đó chúng ta phải thường xuyên xem xét và nhận ra những dấu hiệu cảnh báo sớm. Đừng bỏ qua bất cứ 1 điểm đáng ngờ nào trên da chỉ vì nó không gây ra cảm giác tổn thương như đau, rát, viêm đỏ...
Ung thư da có thể không đau nhưng tất cả đều sẽ nguy hiểm như nhau.
Ngoài ra, để ngăn ngừa tối đa nguy cơ ung thư da, hiển nhiên đừng quên những thói quen sau:
- Sử dụng kem chống nắng có SPF 15 trở lên
- Tìm kiếm bóng râm và hạn chế tiếp xú với nắng trong khoảng thời gian 10:00am - 4:00pm
- Không để da cháy nắng
- Không nhuộm da
- Bảo vệ da bằng quần áo, nón mũ rộng vành, kính mát có chức năng chống tia UV
- Nếu tham gia hoạt động ngoài trời, sử dụng chống nắng phổ rộng có SPF 30 trở lên, có khả năng chịu nước.
