Làm thế nào để điều trị nám da hiệu quả hơn, an toàn, ít gây kích ứng, tổn thương da? Hãy tham khảo ngay những giải pháp dưới đây để có kết quả tốt nhất!
Nám da thời gian đầu xuất hiện hoặc nám nắng rất dễ để loại bỏ, tuy nhiên nhiều trường hợp nám da lại xuất hiện từ rất lâu và được chăm sóc khi đã ăn sâu vào da, lại chịu ảnh hưởng không chỉ của yếu tố môi trường bên ngoài mà còn bởi cả nội tiết tố, do đó chuyển biến cực kỳ chậm, đôi khi áp dụng các phương pháp trị nám da thông thường cũng không mấy hiệu quả, đó là những ca nám da mà Moon gọi là "khó nhằn". Tuy khá khó và mất nhiều thời gian cũng như đòi hỏi sự kiên nhẫn của người được điều trị, những trường hợp này không hẳn là không thể giải quyết. Hãy thử xem cách của Moon là gì nhé!
Cách điều trị những trường hợp nám da "khó nhằn"
Như các bạn đều biết, 1 trong những tình trạng da phổ biến nhất và cũng thuộc loại cứng đầu nhất đó chính là nám da. Nám da được xem như 1 loại hình gia tăng sắc tố với những mảng da sạm màu và không đều màu, xuất hiện đối xứng ở các khu vực như má, trán, môi trên và căm. Nám da sinh ra đôi khi do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời thường xuyên trong thời gian dài, cũng có thể do nội tiết tố thay đổi gây ra hoặc do ảnh hưởng từ các loại kem lột tẩy khiến da ngày càng mỏng yếu và dễ bị tác động bởi môi trường.
Nám da phổ biến hơn ở phụ nữ thuộc nhóm da Fitzpatrick* loại IV - VI (da sậm màu hơn). Những loại da Fitzpatrick ở mức độ thấp hơn vẫn có thể bị ảnh hưởng, riêng nam giới chỉ xảy ra với tỷ lệ vào khoảng 10%.
*Fitzpatrick: hệ thống phân loại da dựa vào kiểu bắt nắng của da (1975)
Các loại nám da
Dựa theo hình thức và sự xuất hiện, có thể chia nám da thành 3 kiểu, trong đó Centrofacial (nám da ngay trung tâm mặt) là loại phổ biến nhất, xuất hiện ở vùng trán, má, môi trên và cằm; Malar là loại nám da có liên quan đến vùng má và cằm; vùng má thấp hơn hoặc ở đường viền hàm dưới nếu có nám gọi là Ramus.
Nám da Centrofacial
Các loại nám da cũng được phân chia khác nhau, chẳng hạn như nám da biểu bì, trung bì và nám da hỗn hợp. Trong đó nám da biểu bì là loại nám da dễ điều trị nhất.
Các nguyên nhân gây nám da hiện vẫn chưa được xác định rõ ràng hoàn toàn, tuy nhiên các nhà nghiên cứu đều có thể nhận thấy rằng, nám da sản sinh thường do nhiều yếu tố khác nhau kết hợp tạo thành. Trong đó yếu tố di truyền có thể đóng 1 vai trò khá quan trọng trong việc hình thành nám da ở 1 số nhóm người nào đó, chẳng hạn như người châu Á, Tây Ban Nha rất dễ bị nám da loại này.
Những kiểu da Fitzpatrick ở mức cao hơn thường có xu hướng có các tế bào melanocytes phản ứng mạnh mẽ hơn, gây ra hiện tượng gia tăng sắc tố ở da thường xuyên hơn.
Ngoài di truyền, những ảnh hưởng từ nội tiết tố là 1 trong những yếu tố tác động dễ gây nám da nhất hiện nay. Mang thai hay sử dụng các biện pháp tránh thai, các biện pháp thay thế hormone hay điều trị hormone đều có thể gây ra những rối loạn nội tiết này. Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, estrogen là 1 trong những nhân tố có thể kích thích các tế bào melanocytes sản xuất melanin nhiều hơn.
Một công cụ hữu ích giúp xác định cường độ nám da đó chính là điểm số của khu vực nám da, chẳng hạn như:
• 0 = không có hiện tượng tăng sắc tố bất thường
• 1 = ít hơn 10% diện tích bị ảnh hưởng bởi sự tăng sắc tố yếu, hiếm khi nhìn thấy
• 2 = 10% -29% diện tích bị ảnh hưởng bởi sự tăng sắc tố nhẹ
• 3 = 30% -49% diện tích bị ảnh hưởng bởi sự tăng sắc tố vừa phải
• 4 = 50% -69% diện tích bị ảnh hưởng bởi sự tăng sắc tố nặng
Những phương pháp điều trị nám da
Đối với một số bệnh nhân, ngưng sử dụng thuốc điều trị nội tiết và tái cân bằng hormone trở lại sau khi mang thai có thể giúp cải thiện phần nào nám da. Tuy nhiên với những trường hợp khác, nám da có thể vẫn hiện diện trên da dai dẳng, kéo dài vô thời hạn.
Đã có nhiều nghiên cứu thấy rằng việc sử dụng các sản phẩm chăm sóc da dịu nhẹ và các sản phẩm đặc trị chuyên biệt tại nhà cũng có thể giúp làm mờ vùng da nám. Nếu bạn áp dụng 1 trong những thành phần sau, khả năng có thể giúp ngăn ngừa sự hình thành melanin dư thừa cao đó chính là:
• Hydroquinone: thành phần này có thể chiết xuất tự nhiên, tìm thấy trong 1 số loại thực phẩm nhất định (chẳng hạn như hoa quả và lúa mì) hoặc tổng hợp nhân tạo. Thành phần này có thể giúp ức chế và ràng buộc Tyrosinase và gây độc tế bào melanocyte. Mặc dù với một số loại da, Hydroquinone có thể gây kích thích bề mặt da, tuy nhiên sử dụng Hydroquinone ở tỷ lệ thấp chẳng hạn như 2% sẽ vừa mang lại hiệu quả vừa giúp bạn tránh được các kích ứng và viêm da không mong muốn.
• Arbutin: thành phần này được tìm thấy trong quả việt quất, quả lê, bearberry và lúa mì, có thể ức chế hoạt động của Tyrosinase và ức chế sự tăng trưởng của Melanosome.
• Kojic Acid: chiết xuất tự nhiên có thể tìm thấy trong đậu nành và nấm, giúp kiểm soát Tyrosinase và giảm số lượng các melanosomes cũng như các đuôi gai.
• Retinoids: đại diện cho nhóm vitamin A, thành phần này được sản xuất tổng hợp nhằm ngăn chặn hoạt động của Tyrosinase, giảm số lượng Melanosomes và ức chế Melanosomes chuyển vào trong Keratinocytes.
Không chỉ là chất ức chế, Retinoids cũng có thể giúp kích thích tăng lượng tế bào, thúc đẩy việc loại bỏ tế bào nám da.
Acid Retinoic là 1 trong những thành phần điều trị thoa ngoài có hiệu quả nhưng khả năng kích thích da cũng khá cao. Retinol là 1 giải pháp thay thế hiệu quả và ít gây khó chịu hơn, khi sử dụng có thể chuyển hóa thành Retinoic Acid trong da.
Retinol tinh khiết ổn định ở mức 0.5% có thể mang lại hiệu quả cao hơn, nhanh chóng hơn so với một phức hợp Retinol và nhất là khi được pha trộn cùng các thành phần làm dịu da, giảm kích ứng.
• L-ascorbic Acid (Vitamin C) có thể được tổng hợp hoặc tìm thấy tự nhiên trong trái cây họ cam quýt. Thành phần này chuyển đổi dopaquinone thành L-3,4-dihydroxyphenylalanine (L-DOPA) giúp ngăn ngừa sự hình thành sắc tố melanin.
• Lactic Acid: có thể tìm thấy tự nhiên trong sữa và đường có có khả năng ngăn chặn sự hình thành của Tyrosinase.
• Azelaic Acid: có thể tìm thấy trong nhiều loại ngũ cốc và hạt thầu dầu, thành phần này giúp chống tăng sinh, gây độc tế bào và ức chế melanocytes hiệu quả.
• Chiết xuất rễ cây Cam Thảo (Glycyrrhiza Glabra): ức chế hoạt động của tyrosinase melanocytes mà không gây độc tế bào.
• Morus Bombycis (chiết xuất rễ cây Mulberry): ức chế quá trình chuyển đổi của tyrosinase thành L-DOPA
• Chiết xuất Remux (tìm thấy trong nhiều loại thảo dược) có khả năng ức chế quá trình sản sinh của tyrosinase mà không gây kích ứng
• Phenylethyl Resorcinol: được tổng hợp sản xuất giúp ức chế quá trình chuyển đổi tyrosinase thành L-DOPA
• Undecylenoyl Phenylalanine được tổng hợp sản xuất giúp ngăn chặn sử tổng hợp của melanocyte, kích thích hormone và ức chế sự hình thành tyrosinase, sự tăng trưởng của melanin và melanosomes.
• Phytic Acid: thành phần tự nhiên tìm thấy trong các loại ngũ cố khác nhau và các loại hạt, có thể giúp ức chế hoạt động của Tyrosinase đồng thời giúp tẩy da chết, loại bỏ lớp da sừng với các tế bào hắc tố melanin.
Các thành phần chống oxy hóa, làm dịu da có thể giúp hỗ trợ điều trị nám da hiệu quả hơn
Việc sử dụng cách thành phần chống oxy hóa, làm dịu da như epigallocatechin gallate và reservatrol có thể giúp điều trị nám da cũng như giảm kích ứng da và vì thế có thể giúp giảm tỷ lệ hình thành melanin dư thừa.
1 sản phẩm kem chống nắng với chỉ số SPF 30 trở lên cũng là 1 trong những sản phẩm hỗ trợ vô cùng cần thiết cho người điều trị nám da. Các phản ứng của làn da dễ bị tăng sắc tố và nám sẽ càng trầm trọng hơn nếu bị viêm da do UV gây ra. Do đó kem chống nắng với SPF thích hợp được bổ sung thêm chất ức chế melanogenesis và chất chống oxy hóa có thể giúp điều trị bổ sung và ức chế sắc tố cũng như bảo vệ da khỏi tia UV gây lão hóa da.
Các sản phẩm chống nắng vớo SPF30 trở lên cũng sẽ giúp bảo vệ da tốt hơn
Tất cả các loại kem chống nắng nên áp dụng thoa lên da 30 phút trước khi ra nắng và thoa lại sau mỗi 2 giờ, hoặc sau khi bơi, đổ mồ hôi nhiều để đảm bảo khả năng bảo vệ da tối đa.
Cùng với chế độ chăm sóc da hằng ngày, nếu có thể kết hợp thêm với các phương pháp điều trị chuyên nghiệp sẽ cho bạn kết quả hoàn hảo hơn. Chẳng hạn như áp dụng một số loại mặt nạ hóa học chứa sự kết hợp pha trộn của nhiều loại acid tỷ lệ thấp có chứa thành phần chống lại melanogenesis, là 1 cách tuyệt vời để thúc đẩy điều trị nám da.
Sự pha trộn tỷ lệ thấp hơn của Tricloaxetic Acid và sự giúp đỡ của Lactic Acid có thể giúp nhẹ nhàng loại bỏ tế bào da chết mà không gây viêm nhiễm không mong muốn trên da.
Giải pháp này có thể tạo nền tảng lý tưởng cho các sản phẩm sữa chữa nám da có thể thâm nhập sâu hơn vào bên trong giúp điều trị sắc tố da hiệu quả hơn.
Các phương pháp điều trị bằng kem Retinoid cũng là 1 giải pháp hiệu quả v ì nguy cơ gây viêm là rất thấp. Công thức này nếu chứa các chất chống oxy hóa như Glutathione, chiết xuất từ hạt nho, từ cây nha lê, các chất ức chế melanogenesis (lactic acic, kojic acid), rumex occidentalis và arbutin) cũng là lựa chọn tuyệt vời mà bạn có thể tham khảo.
Tuy nhiên bạn rất dễ rơi vào tình trạng lạm dụng và điều trị quá tay dẫn đến việc làm trầm trọng hơn tình trạng sạm nám da hiện tại. Bất cứ giải pháp nào gây ra nhiệt hoặc ma sát da cũng có thể kích thích làm sản sinh thêm melanin dư thừa tại khu vực da tổn thương. Điều này đã được chứng minh trong rất nhiều nghiên cứu về đánh giá việc sử dụng ánh sáng có cường độ cao, laser, Microdermabrasion và mặt nạ hóa học chiếm tỷ lệ cao nhất trong những giải pháp này.
Các phương pháp điều trị bằng laser có thể vô tình làm tổn thương da, gây sạm nám da nhiều hơn
Không biết các bạn đã biết đến giải pháp microneedling hay chưa. Đây là 1 giải pháp được phát triển rộng những năm gần đây, mang đến 1 phương pháp vật lý hiệu quả làm tăng cường khả năng thẩm thấu qua da của các thành phần điều trị mà không gây ra nhiệt trên da. Microneedling có thể được thực hiện với 1 con lăn, bút được bao phủ với nhiều kim nhỏ. Các kim này có chiều dài và có thể xâm nhập vào da khoảng 2mm. Giải pháp này được cho là có thể kích thích sản xuất Collagen, tạo điều kiện cho thành phần thâm nhập tốt hơn qua biểu bì bằng cách tạo các tổn thương nhẹ cho da, ít gây ra biến chứng, chi phí, hiệu quả cũng được đánh giá cao hơn laser.
Tuy nhiên phương pháp này nếu không được thực hiện đúng cách vẫn tiềm ẩn nguy cơ gây viêm da nặng, dẫn đến việc làm nặng thêm tình trạng nám da, kích thích sắc tố gia tăng ở vùng da tổn thương.
Sử dụng kim loại ngắn hơn tuy sẽ hạn chế độ sâu thâm nhập của các thành phần nhưng lại có thể làm giảm nguy cơ hình thành thêm sắc tố da.
Tuy có thể mất nhiều thời gian, nhưng chỉ cần áp dụng điều trị đúng cách, bạn sẽ sớm nhận được kết quả hoàn hảo. Với các bệnh nhân có làn da dễ bị tăng sắc tố hãy nhớ rằng với loại da này, nám da rất dễ bị tái phát. Do đó các bệnh nhân này cần 1 chế độ chăm sóc da liên tục có chứa thành phần ức chế melanogenesis để áp dụng quanh nắm suốt tháng cùng với 1 sản phẩm chống nắng phổ rằng dùng hằng ngày, các giải pháp điều trị chuyên nghiệp, sử dụng mặt nạ hóa học dịu nhẹ để ngăn ngừa nám da tái xuất hiện.
